فرش کناره دستباف – در طرح و ابعاد متنوع – کد 8/1

فرش کناره دستباف

فرش کناره دستباف خوب، سالم، نفیس، زیبا و باقیمت و تشخیص آن
امکانپذیر از طریق سایت تمام وقت.
با عنایت به تخصصی بودن فرش دستباف، تشخیص فرش دستباف برای مشتری، کاری سخت و دشواری است. و نیاز به مشاوره در خرید فرش دستباف خواهد داشت.

نحوه تشخیص و شناخت خصوصیات، مشخصات، ویژگی‌ها و نشانه‌های یک فرش کناره دستباف خوب

نکات زیادی را می‌توان برای تشخیص فرش کناره دستباف خوب برشمرد. در متن زیر مطالبی برای تشخیص قالی خوب و اینکه چگونه فرش دستباف خوب را بشناسیم ارائه‌شده است. هر یک از عوامل مؤثر در کیفیت فرش دستباف، به‌تنهایی می‌تواند تأثیر بسزایی در قیمت خرید فرش دستباف داشته باشد.

• ریزبافی و درشت‌بافی(رج شمار)
• تعداد رنگ استفاده‌شده
• تقارن رنگ در اشکال بافته‌شده
• هماهنگ بودن نقش زمینه با حاشیه
• نقشه و هماهنگی قرار گرفتن رنگ‌ها در کنار هم
• کامل بودن اشکال طرح در متن فرش و ناتمام نماندن طرح
• سالم بودن قسمت گلیم فرش و همرنگ بودن گلیم با چله فرش
• یک اندازه بودن ساده بافی در چهار طرف فرش
  • پس از چله‌کشی و گلیم‌بافی، ساده بافی شروع می‌شود. لازم است این ساده بافی در چهار طرف فرش به یک اندازه باشد.

تشخیص فرش – تقارن طرح فرش

فرش دستباف خوب – پر یا تنک نبودن چله کشی

چله‌کشی روی دستگاه باید منظم و چله‌ها در تمام سطح دار به یک‌ فاصله و کاملاً کنار هم باشد.
چنانچه در بعضی قسمت‌ها تراکم چله‌ها بیشتر یا کمتر باشد در اصطلاح قالیبافی پر یا تنک گفته می‌شود.

تشخیص فرش  – عدم شکستگی گل قالی

این مورد خیلی تخصصی است. زیرا گل‌های قالی اعم از شاه‌عباسی، آویزان، ستاره‌ای و… اندازه استانداردی دارند.
البته از روی گل‌های قرینه، اندازه‌های ناموزون را می‌شود حدس زد.
اگر در بافت این گل‌ها شکل و اندازه استاندارد رعایت نشود، از ارزش قالی کم می‌شود.

فرش دستباف خوب – نوع و نحوه پود دهی

اعم از پود ضخیم یا نازک. هر چین یک پود یا چند چین یک پود استفاده شده است.
دفتین خوردن فرش. پرینه بودن یا کم بینه بودن بافنده از نوع دفتین خوردگی.
ماهر بودن یا عدم مهارت. راست بودن دم کار یا پایین و بالا بودن که با لمس کردن و رؤیت فرش قابل دریافت است.
تمالی موارد ذکر شده در تشخیص فرش دستباف خوب، بایستی مد‌نظر قرار گیرد.

تشخیص فرش – عدم پوسیدگی و رفو شدگی

کافی است پشت فرش را با دقت بررسی کنید. قسمت‌هایی که احتمالاً پوسیده و یا رفو شده باشند را از پشت فرش بهتر می‌توان تشخیص داد.
قسمت‌های رفو شده معمولاً زبرتر و محکم‌تر از دیگر نقاط فرش است. و با کمی دقت می‌توانید علائم سوزن خوردگی را در آن ببینید.
به‌علاوه با تا کردن فرش در سمت‌های مشکوک به پوسیدگی، صدای خفیف و مخصوص شکستگی شنیده می‌شود.

فرش دستباف خوب – نداشتن کیس، سره، شانه

این عیوب از موارد بسیار مهم و تاثیر‌گذار است که می‌بایست در تشخیص فرش مدنظر قرار گیرد.
پیچیدگی دار، یک اندازه نبودن دو‌طرف زیر دار و سر دار و یکنواخت نبودن فشار چله‌ها باعث آن می‌باشد.

سره: یعنی یک نیمه فرش از نیمه دیگر کوتاه یا بلند باشد.
اگر اندازه فاصله لبه حاشیه بالایی قالی تا وسط ترنج، بیشتر یا کمتر از ۳ سانتی‌متر با اندازه فاصله آنجا تا لبه حاشیه پائینی تفاوت داشته باشد، نقص قالی محسوب می‌گرد.
شانه: کوتاه و بلند بودن چارچوب فرش. یعنی یک طرف فرش از طرف دیگر کوتاه یا بلند باشد.
کیس: بیرون زدگی در قسمت‌هایی از فرش. شل و سفت بودن چله ها در زمان چله کشی، باعث آن  می‌شود.

تشخیص فرش  – دورگه نبودن زمینه

برای تشخیص فرش دستباف خوب ار نظر دورگه نبودن، فرش را در نور طبیعی قرار دهید.
به رنگ های فرش دقت کنید. می‌بایست رنگ فرش در تمام سطح آن یکنواخت باشد.
به‌ویژه در فرش‌های کف ساده، دو رنگی و اختلافات رنگ دیده نشود (این اختلاف رنگ نشان می‌دهد که فرش با رنگ‌های جوهری رنگ‌شده است. با مالیدن تکه پارچه مرطوب بر روی قسمت‌های رنگ دار مشکوک می‌توانید از ثبوت رنگ‌های فرش اطمینان حاصل کنید).

فرش دستباف خوب – عدم دیده شدن پود

در مورد بافت فرش توجه داشته باشید که پود فرش‌ها نباید به چشم بخورد.
پود شامل دو نوع «پود ضخیم» و «پود نازک» می‌گردد.

پود ضخیم عبارت است از نخی از جنس پنبه یا پشم یا ابریشم که بعد از هر ردیف بافت، به‌صورت موازی یکدیگر از بین نخ‌های تار گذشته و بر روی گره‌ها  به‌طور افقی قرارگرفته و دفین می‌گردد. ضخامت این نوع پود زیاد بوده و نقش آن روی هم خواباندن گره‌ها و استحکام فرش می‌باشد.
پود نازک، نسبت به پود ضخیم از ضخامت کم‌تری برخوردار است و نقش پود نازک استحکام بخشیدن و ظرافت بخشیدن به فرش می‌باشد.

تشخیص فرش  – عدم کم‌بافی

برای تشخیص فرش دستباف خوب، با مشاهده پشت فرش، نکته‌هایی مثل تعداد رج‌ها، نحوه تراکم و کوبیدگی پودها و همچنین یکنواختی طرح را بهتر می‌توان دید. شمارش دقیق گره‌ها در واحد سطح را به کمک ذره‌بینی که به یک قاب مدرج به واحدهای اندازه‌گیری (سانتی‌متر) متصل شده است می‌توان انجام داد. با این کار تعداد گره‌ها را در عرض و طول یک قاب جداگانه بشمارید و در یکدیگر ضرب کنید تا تعداد گره‌های موجود در واحد سطح فرش به دست آید. ولی باید خیلی دقت کنید چون اختلاف شمارش یک و یا دو گره نتیجه‌ی محاسبه کلی را خراب می‌کند. برای صحت محاسبه بهتر است شمارش گره‌ها را در چند نقطه مختلف فرش انجام دهید و میانگین آن‌ها را ملاک محاسبه قرار دهید.

فرش دستباف خوب – جنس تار و پود و گره

فرش دستباف از نظر جنس، انواعی دارد.
تمام ابریشم، گل ابریشم، کف ابریشم، چله پشم، تمام پشم، خرسک، صوف و کرک.
جنس تار و پود در تشخیص فرش دستباف خوب، عامل مهمی محسوب می گردد.

قالی گل ابریشم

گل‌ها و احیانا برگ‌های موجود در نقشه از ابریشم، و چله و بقه پرزها از پشم بافته می‌شود.

قالی کف ابریشم

فرشی که چله آن پشم است ولی تمام زمینه آن از ابریشم بافته شده است.

قالی تمام ابریشم

فرشی که تار و پود و پرز آن همگی از ابریشم است. این نوع قالی معمولا بسیار ریزبافت است و ارزش هنری زیاد و البته قیمت زیادی دارد. چنین قالی یا قالیچه‌ای برخلاف ظاهر نرم و نازک و ظریفش، در مقابل لکه‌ها بسیار مقاوم است.در تشخیص فرش دستباف خوب به این عامل توجه بیشتری شود.

قالی تمام پشم

فرشی که تار، پود و پرز آن از پشم باشد. این نوع قالی‌ها به دلیل جنس پرزها، درشت بافت هستند. نخ پشمی مرسوم‌ترین و رایج‌ترین نخ در صنعت فرش بوده است که امروزه هم بسیار کاربرد دارد. این نوع نخ از ریسیدن پشم گوسفند به دست می آید.

قالی خرسک

از کلفت‌ترین پشم‌ها بافته می‌شود.

قالی صوف

نوع دیگری از فرش و قالی دستباف است که زمینه آن از پود ضخیم و نازک تشکیل شده است. نقش و گل و بوته پرزدار دارد. در زمینه فرش صوف به جای گره صرفا از پود زیر و رو استفاده می شود. بعضا جنس پود را از طلا و نقره انتخاب می کنند.

قالی کرک

همانطور که گفته شده رنگ مورد استفاده در قالی، از عوامل مهم تشخیص فرش دستباف خوب می‌باشد. کرک نیز از جمله رنگ‌های با کیفیت است. کرک به موهای نرمی گفته می شود که در حین شانه کردن بدن گوسفند، بز و یا شتر به دست می آید. اما آنچه در واقعیت استفاده می‌شود ‍پشم‌ گوسفند مرینوس که نژادی انگلیسی است و جنس بسیار مرغوبی دارد می‌باشد. این ‍پشم‌ کمیاب و دارای جنسی مرغوب و ظرافت و  کیفیت بالاست. به همین دلیل از قیمتی بالاتر برخوردار است.

تشخیص فرش – میزان استفاده از رنگ‌های طبیعی

رنگ‌های مصنوعی

به رنگ‌هایی گفته می‌شود که از مواد شیمیایی و مصنوعی تهیه می‌شوند. و به دو دسته رنگ‌های جوهری و رنگ‌های کُرُمی (یا دندانه‌ای) تقسیم می‌شوند.

۱– رنگ‌های جوهری یا آنیلینی یا رنگ‌های فرّار

این گروه از رنگ‌ها از آنیلین که ارزان و فرّار است به‌دست می‌آیند. در عرف قالیبافی به رنگ‌های جوهری معروف هستند. رنگ‌های جوهری نامرغوب بوده و در مقابل شستشو و نور فرسوده شده و ثبات خود را از دست می‌دهند. به دلیل کم ثباتی خطری جدی برای فرش ایران است که مصرف آنها باید ممنوع شود. ولی به دلایل ارزانی، جذابیت ابتدایی، صرف زمان کم رنگرزی و … مورد استقبال زیادی قرارگرفته‌اند.

۲– رنگ‌های کرومی یا دندانه‌ای

گروهی از رنگ‌های مصنوعی هستند. و چون از دندانه کروم (بیکرومات پتاسیم) برای ثبات و شفافیت رنگ‌های حاصله از آنها استفاده می‌شود، به آنها رنگ‌های کُرُمی می‌گویند.استفاده از این رنگ‌ها شبیه رنگ‌های طبیعی است. در مقابل شستشو و نور از ثبات خوبی برخوردار هستند. این رنگ‌ها در قالی نو، جلوه‌ تند دارند و در قالی کهنه، کدر و پژمرده می‌شوند.

رنگ‌های طبیعی

به رنگ‌هایی گفته می‌شود که منشأ گیاهی، جانوری و فلزی دارند. و رنگرزی با آنها به زمان، دقت و مهارت زیادی نیاز دارد. یک عامل خیلی مهم در تشخیص فرش دستباف خوب.

۱- مواد رنگرزی گیاهی

روناس (روغناس)

گیاهی است که در بیشتر نواحی به صورت خودرو می‌روید. در سال‌های اخیر در کرمان، یزد و مازندران کشت می‌شود. ماده رنگی، از ریشه آن به‌دست می‌آید که به رنگ سرخ می‌باشد. نام ماده رنگی، آلیزارین می‌باشد.

پوست گردو

گردو درخت بزرگی است که دارای چوب بسیار محکم می‌باشد. از پوست سبز رنگ میوه این گیاه برای رنگرزی استفاده می‌شود. به این صورت که به‌محض رسیدن میوه، آن را جدا کرده و خشک می‌نمایند. و برای رنگرزی مورد مصرف قرار می‌دهند. این پوست به تنهایی با نسبت‌های مشخص، رنگ‌های کرم، شتری و قهوه‌ای می‌دهد. لکن در ترکیب با موادی چون زاج سیاه، می‌توان از آن رنگ سیاه به‌دست آورد. ضمنا در ترکیب با سولفات آهن، خاکستری و مشکی می‌دهد.

برگ مو

از برگ مو، رنگ زرد به‌دست می‌آید. البته برای به‌دست آوردن رنگ چمنی، سبز سیر و زرد لیمویی نیز استفاده می‌شود.

پوست انار

ماده رنگی آن زرد تیره مایل به قهوه‌ای می‌باشد. برای تهیه‌ رنگ‌های خاکستری، مشکی، زرد، نارنجی، کرم و موشی از آن استفاده می‌کنند.

به قم

چوب درختی است بلند و سرخ رنگ که از رنگ سرخ آن استفاده می‌شود. ماده رنگی این گیاه هماتین است. از آن رنگ سرخی می‌گیرند که برای رنگرزی پشم و ابریشم استفاده می‌شود.برای تهیه رنگ‌های بنفش و سرخ بکار می‌رود.

بزغنج

پوست نوعی پسته کوهی است که بعنوان دندانه برای ثابت نمودن رنگ قرمزدانه از آن استفاده می‌شود. البته برای تهیه رنگ خاکستری و مشکی نیز از آن استفاده می‌کنند.

جَفت

به پوست زیرین درخت بلوط، جَفت گفته می‌شود.پوست آن سرشار از مواد مازوجی می‌باشد. از آن برای تهیه رنگ‌های زرد، شتری و قهوه‌ای استفاده می‌شود.

نیل (لاجورد)

در مناطق گرمسیری مثل جنوب کشور و بلوچستان می‌روید. مواد اولیه تهیه رنگ‌های آبی و رنگ‌هایی مثل سبز، سرمه‌ای، ملّه‌ای و موشی می‌باشد. بهترین زمان تهیه رنگ از نیل، سال اول کاشت آن است. و قسمت اصلی رنگ از برگ‌های آن به‌دست می‌آید. امروزه رنگ‌های نیلی را از نیلی شیمیایی یا صنعتی جایگزین، به‌دست می‌آورند.

زعفران

این گیاه در قائنات، تربت و کاشمر کشت می‌شود. و از آن رنگ زرد به‌دست می‌آید. لکن به جهت گرانی این گیاه کمتر در رنگرزی مصرف می‌شود.

توت سیاه

مواد اولیه برای بدست آوردن رنگ‌های بنفش و قرمز می‌باشد.

کاه

از آن برای به‌دست آوردن رنگ زرد استفاده می‌شود.

گندل

این گیاه در مناطق مرکزی و به‌ویژه بختیاری می‌روید. و از آن برای تهیه رنگ زرد روشن استفاده می‌شود.

سماق

این گیاه که مصرف خوراکی هم دارد، دارای مقدار زیادی مواد مازوجی می‌باشد. از آن برای به‌دست آوردن رنگهای خرمایی تا قهوه‌ای استفاده می‌شود. در اختلاط با سولفات آهن رنگ بنفش تیره مایل به قهوه‌ای می‌دهد.

وسمه

برای تهیه رنگ آبی از آن استفاده می‌شود و ماده رنگی از برگ آن به‌دست می‌آید.

گلرنگ

ماده رنگی در گل آن موجود است. ماده اولیه برای تهیه زرد مایل به سرخ است.

آلبالو

از میوه درخت آلبالو جهت به‌دست آوردن رنگ قرمز استفاده می‌شود.

اِسپرک

یکی از بهترین مواد رنگرزی است که برای تهیه رنگ زرد استفاده می‌شود. بصورت خودرو  می‌روید و گل‌های آن، بیشترین رنگ و ریشه آن کمترین ماده رنگی را دارا می‌باشد.

۲– مواد رنگرزی جانوری

قرمز دانه
حشره‌ای است شبیه کفشدوزک که بر روی درختان خانواده انجیر زندگی می‌کند. این حشره مادّه صمغ مانندی ترشح می‌کند که شاخه و حشره‌ها را فرامی‌گیرد و سخت می‌شود. سپس صمغ و حشره را از درخت جدا می‌کنند. و حشره داخلی آن را با موادی چون آب جوش یا گرد گچ خفه می‌کنند. آنگاه حشره‌های مرده را خشک کرده و می‌کوبند. و از آن برای تهیه رنگ‌های گلی تا قرمز تیره استفاده می‌شود. کیفیت این مادّه رنگی بالا و گران‌قیمت است. به رنگ‌هایی که از قرمز دانه به‌دست می‌آید لاکی نیز گفته می‌شود.البته تشخیص فرش دستباف خوب از طریق رنگ استفاده شده کار سخت و تخصصی است. اما بسیار مهم و تاثیرگذار میباشد.

۳- رنگ‌های فلزی

همانگونه که از نام این گروه از رنگ‌ها برمی‌آید، این رنگ‌ها از ترکیبات فلزی بدست می‌آیند. و به صورت طبیعی یافت می‌شوند. مثل اکسید آهن (اُخرای زرد و سرخ). اکسید زرد سرب (مردار سنگ). آبی لاجوردی و آبی پروس.

اسامی رنگ‌های رایج مورد مصرف در فرش ایرانی:

آبی سیر، آبی متوسط ، آبی روشن، الماسی تیره، الماسی روشن
خاکی روشن، خاکی سیر. زیتونی روشن، زیتونی تیره، سبز روشن
سبز سیر، لاکی، لاکی سیر، قهوه ای روشن، قهوه ای تیره، ماشی
موشی روشن، موشی سیر، مشکی روشن، مشکی تیره، نقره ای روشن
نقره ای تیره، بادامی، بژ، تریاکی، ترمه ای، پیازی. خردلی، چناری، دارچینی
دوغی، طلائی. عنابی، زرشکی، سفید، سورمه ای، شتری. شویدی، شیری
فیلی، نخودی، نیلی. آجری، ارغوانی، صورتی، پیازی، یاقوتی. جگری، چهره ای
ملّه‌ای، چمنی، ساقه چناری، مغزپسته‌ای، بنفش و عبایی

 

حدود متراژ	3
رنگ زمینه	آبی